BÀI TRUYỀN THÔNG Ngày Thế giới phòng chống bệnh Đái tháo đường
Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh rối loạn chuyển hóa cacbohydrat (đường) do hoóc môn insulin của tuyến tụy tiết ra bị thiếu, hoặc do giảm tác động hiệu quả lên mô đích (kháng insulin). Hậu quả đưa đến tình trạng mức đường trong máu tăng cao, trong thời gian dài gây biến chứng trầm trọng ở các cơ quan trong cơ thể. Các triệu chứng của bệnh ĐTĐ giai đoạn đầu rất khó xác định do không điển hình và dễ lẫn với triệu chứng các bệnh khác. Tuy nhiên, nếu quan tâm và biết cách kiểm soát tốt sức khỏe, thì có thể phát hiện được bệnh ĐTĐ từ rất sớm. Việc phát hiện sớm và điều trị bệnh kịp thời, liên tục sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, bệnh lý võng mạc gây mù mắt, bệnh lý thận, mạch máu ngoại vi dẫn đến đoạn chi và các biến chứng nghiêm trọng khác từ bệnh ĐTĐ.
Xét nghiệm đường máu là cách duy nhất phát hiện bệnh Đái tháo đường:
Khi có các triệu chứng sau đây, cần đi khám và xét nghiệm máu để phát hiện bệnh ĐTĐ, như: Ăn nhiều mà vẫn gầy; uống nhiều nhưng vẫn thấy khát nước; tiểu nhiều lần và nước tiểu nhiều, là biểu hiện hay gặp nhất, tiểu càng nhiều uống càng nhiều; người bệnh sụt cân không rõ nguyên nhân. Xét nghiệm máu là cách để chẩn đoán chính xác có bị ĐTĐ hay không. Ngoài ra, xét nghiệm máu còn giúp theo dõi hiệu quả điều trị khi người bệnh được dùng thuốc trị bệnh ĐTĐ.
Bệnh Đái tháo đường là bệnh mắc phải, hoàn toàn có thể phòng, chống được, bằng cách:
– Giảm cân: Nên đưa cân nặng về mức trung bình (BMI từ 18,5 – 24); cần tăng cường tập luyện nhằm đốt cháy lượng mỡ thừa, có lối sống lành mạnh, tăng cường ăn rau, củ, quả và hạn chế những thực phẩm nhiều mỡ.
– Ði bộ nhiều và tham gia môn thể thao yêu thích: luyện tập thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày, giúp cơ thể sử dụng hoóc môn insulin hiệu quả hơn bằng cách tăng cường số lượng insulin receptor trên tế bào. Insulin giúp đường huyết di chuyển tới tế bào để phân phối năng lượng và dinh dưỡng.
– Ăn nhiều ngũ cốc, giảm thịt cá: Ăn nhiều ngũ cốc làm giảm nguy cơ ung thư vú, đái tháo đường, tăng huyết áp và đột quỵ, ngũ cốc nguyên hạt (chưa xay bỏ vỏ) như kê, đậu, ngô, lúa mì càng tốt hơn…
– Hạn chế thức ăn nhanh: Chà bông, xúc xích, lạp xưởng, gà rán, khoai tây chiên, bánh hambeger… có chứa nhiều carbohydrates tinh chế và chất béo không tốt cho sức khỏe, làm tăng nguy cơ đái tháo đường.
– Tăng cường ăn rau tươi sạch, hạn chế thịt đỏ: Cholesterol trong thịt đỏ và những chất phụ gia trong thịt chế biến sẵn rất có hại cho sức khỏe.
– Tránh căng thẳng, thường xuyên thư giãn, ngủ đủ giấc…
– Kiểm tra máu, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện những bất thường và điều chỉnh lối sống hợp lý.
Để có sức khỏe ổn định và ngăn ngừa các biến chứng do bệnh Đái tháo đường, người bệnh cần ghi nhớ:
– Tuân thủ nghiêm chế độ điều trị của bác sĩ.
– Có chế độ ăn uống hợp lý nhằm kiểm soát cân nặng và lượng mỡ dư thừa, cần ăn nhiều rau, trái cây, thực phẩm tự nhiên còn tươi, tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn hoặc thực phẩm nhiều chất béo.
– Nói không với hút thuốc lá, không lạm dụng rượu, bia.
– Tăng cường hoạt động thể lực, chọn môn thể thao phù hợp để luyện tập.
– Xét nghiệm đường máu là cách duy nhất để sớm phát hiện bệnh ĐTĐ. Việc kiểm tra phát hiện sớm bệnh ĐTĐ có ý nghĩa rất quan trọng nhằm kịp thời được tư vấn, hướng dẫn chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp để giảm tiến triển đến ĐTĐ thật sự. Đặc biệt là những người có nguy cơ cao như: từ 40 tuổi trở lên, từng được xác định rối loại đường huyết, thừa cân, béo phì, mắc bệnh lý tim mạch, có người thân trong gia đình mắc bệnh ĐTĐ, phụ nữ từng mắc ĐTĐ thai kỳ…
